Tổng quan về lập trình hướng đối tượng
Khi bắt đầu tìm hiểu về kiến thức lập trình, bạn sẽ không ít lần được nghe đến một khái niệm Lập trình hướng đối tượng. Vậy chính xác thì nó là gì? Phổ biến ở những ngôn ngữ lập trình nào? Hãy đọc bài viết của chúng tôi để khám phá cụ thể hơn nhé!
Lập trình hướng đối tượng là gì?
Lập trình hướng đối tượng hay còn được gọi tắt là OPP là một thuật ngữ cơ bản trong ngành công nghệ thông tin. Trước kia, hầu hết mọi người thường Lập trình theo hướng thủ tục sử dụng các hàm một cách máy móc. Với phương pháp lập trình OPP, chúng ta sẽ sử chia bài toán thành các đối tượng nhỏ hơn để xử lý.
Dưới đây là một ví dụ đơn giản được chia sẻ tại blog lập trình kensfi khi một lập trình thực hiện lấy tên tuổi của một nhân viên trên hệ thống bằng cả 2 phương pháp.
4 đặc tính của lập trình hướng đối tượng
Lập trình theo hướng đối tượng giúp người lập trình viên tạo ra các đối tượng cụ thể bằng cách mang những khái niệm trong thực tế cuộc sống vào trong môi trường code. Bởi vì sử dụng phương pháp này nên các đối tượng đều sẽ sở hữu 4 đặc tính:
Encapsulation – Tính chất đóng gói
Tính chất đóng gói giống như một lớp vỏ bên ngoài bao bọc những thành phần nhỏ hơn ở bên trong. Điều này giúp người lập trình viên có thể bảo vệ và ngăn không cho người khác can thiệp trực tiếp vào từng đối tượng.
Inheritance – Tính chất kế thừa
Đây là kỹ thuật thường được sử dụng của lập trình viên. Nó cho phép một đối tượng kế thừa những tính chất mà một đối tượng khác đã có trước đó. Điều này giúp người lập trình giảm bớt công việc, hệ thống tránh được việc dư thừa code không cần thiết.
Polymorphism – Tính chất đa hình
Cũng như trong thực tế, những vật thể khác nhau khi thực hiện cùng một nhiệm vụ thì lại tạo ra kết quả khác nhau. Bạn có đối tượng là 2 con vật là mèo và chó, yêu cầu chúng “hãy kêu”, lúc này chó sẽ kêu “gâu gâu”, mèo sẽ kêu “meo meo”.
Abstraction – Tính chất trừu tượng
Tính chất trừu tượng thể hiện rõ ràng khi người lập trình viên định nghĩa một đối tượng cụ thể bằng cách gán cho chúng những hành động hay tính chất mà chúng bắt buộc phải có.
Ví dụ khi tạo ra một nhóm đối tượng lớn là động vật. Làm sao để bạn có thể lập trình phân biệt các loài khác nhau? Lúc này chúng ta sẽ sử dụng phương pháp trừu tượng để phân chia. Với loài chim, đặc tính bắt buộc mà chúng cần phải có là có cánh, đẻ trứng,… Với loài cá, đặc tính sẽ là sống ở dưới nước, biết bơi,….
Ưu điểm của lập trình OPP
Lập trình theo hướng đối tượng được ra đời từ năm 1963, tuy nhiên phải đến thập niên 90 thì mới trở nên thật sự phổ biến. Nhờ việc liên tục thay đổi và hoàn thiện nên phương pháp này loại bỏ được tất cả những vấn đề phổ biến của các phương pháp lập trình trước đó. Đồng thời nó cũng kế thừa và có những ưu điểm riêng.
- Nhờ được phân chia và giới hạn rõ ràng nên việc quản lý code cũng tiện lợi hơn nên khi có thay đổi nào thì chương trình cũng gặp sự xáo trộn;
- Để xây dựng một chương trình thì bạn cần tạo một bộ khung sẵn và thực hiện theo đúng quy trình. Điều này sẽ giúp tiết kiệm được nhiều thời gian, công sức của lập trình viên.
- Có thể xây dựng thêm, mở rộng chương trình ban đầu thành những hệ thống lớn hơn.
- Do có khả năng kế thừa nên tiết kiệm được tối đa nguồn tài nguyên của hệ thống;
- An toàn hơn và bảo mật cao khi có tính chất đóng gói ngăn sự thay đổi từ các lập trình viên khác;
- Có khả năng được tái sử dụng khi cần thiết;
Kết luận:
Nhờ những điểm ưu việt của mình, lập trình hướng đối tượng trở thành một trong những kiến thức nền tảng của mọi ngôn ngữ lập trình hiện nay, các lập trình viên cũng cần nắm rõ khái niệm về cách lập trình này để ứng dụng đúng cách. Không có bất kỳ công ty nào hiện nay lập trình theo hướng cấu trúc truyền thống mà hầu hết đều chuyển sang lập trình hướng đối tượng, công ty thiết kế web Mona Media – một công ty chuyên làm web tại HCM cho biết họ thực hiện những website của mình theo hướng đối tượng nhằm có đáp ứng nhu cầu mở rộng website của khách hàng trong tương lai nếu có.
Các ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng phổ biến hiện nay
Trải qua nhiều năm phát triển, lập trình hướng đối tượng đã trở thành một trong những phương pháp cơ bản mà mỗi Coder cần phải biết. Nó được ứng dụng rộng rãi và xuất hiện ở hầu hết các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện nay.
Java – Ngôn ngữ được sử dụng rộng rãi từ thuở ban đầu
Đây là ngôn ngữ lập trình được phát triển từ năm 1990 và cũng đồng thời là một trong những ngôn ngữ sử dụng phương pháp lập trình hướng theo đối tượng sớm nhất. Cú pháp của Java có nhiều điểm giống với C hay C++ tuy nhiên lại đơn giản và có ít tính năng hơn. Cho đến nay, ngôn ngữ này vẫn được dùng rộng rãi để tạo các trò chơi, thiết kế ứng dụng điện thoại, website,….
Python – Ngôn ngữ khởi đầu tuyệt vời cho người mới
Nếu bạn mới làm quen với lập trình hướng thì nên tham khảo Python. Đây là một ngôn ngữ sử dụng phương pháp lập trình theo hướng đối tượng còn rất mới. Ưu điểm của Python là trình bày sáng sủa, cấu trúc hệ thống rõ ràng phù hợp với những người mới. Ngôn ngữ này thường được sử dụng để lập trình các chương trình được cài đặt trên máy tính, hay các chương trình đòi hỏi tính toán phức tạp.
C++ – Ngôn ngữ quen thuộc của mỗi sinh viên công nghệ
Ngôn ngữ lập trình C++ cũng sử dụng phương pháp lập trình hướng đối tượng mà hầu hết các sinh viên đều được giới thiệu làm quen. Đây là một ngôn ngữ lập trình bậc thấp, can thiệp trực tiếp vào hệ thống nên ưu điểm của nó là tốc độ xử lý nhanh chóng. phù hợp cho các chương trình cần hoạt động theo thời gian thực.
Do có nhiều người sử dụng, nên bạn cũng có rất nhiều tài liệu tham khảo, cũng như nhanh chóng nhận được giải đáp nhanh chóng từ cộng đồng hay diễn đàn khi có thắc mắc.
.Net – Sản phẩm được phát triển bởi Bill Gate và cộng sự
Nền tảng ngôn ngữ lập trình .NET là một sản phẩm được Microsoft nghiên cứu và phát triển. Nó kết hợp tốt với hệ điều hành của hãng cũng như hệ thống mạng Internet hiện nay. Khi kết hợp với các phần mềm tiện ích của hãng, .Net tỏ ra hiệu quả hơn hẳn. Hiện nay, ngôn ngữ này đang được các công ty về .NET Application Development Services ưa chuộng sử dụng để tạo các chương trình máy tính hoạt động trên hệ điều hành Microsoft, Website hay ứng dụng di động.
PHP – Lập trình với tốc độ nhanh chóng, dễ học
Về cơ bản, PHP là ngôn ngữ sử dụng phương pháp lập trình theo hướng đối tượng để phát triển các ứng dụng hay phần mềm trên nền tảng Website. Do vậy nên các tính năng của nó đều được tối ưu hóa để thật nhỏ gọn, có tốc độ xử lý nhanh. Cú pháp của PHP cũng tương tự như C hay Java nên cũng dễ học, thời gian để lập trình một sản phẩm tương đối ngắn.
Javascript – Lập trình hướng theo đối tượng tăng tương tác
Javascript hoàn toàn không liên quan gì đến ngôn ngữ Java. Điểm chung duy nhất mà chúng có là cái tên và cùng sử dụng phương pháp lập trình hướng theo đối tượng. Ngôn ngữ này chuyên để lập trình website hay viết các chương trình chạy trên nền tảng này. Các sản phẩm được tạo bởi Javascript thường sinh động và có khả năng tương tác cao với người dùng.
Bài viết trên đây là cái nhìn tổng quan về lập trình hướng đối tượng và những ngôn ngữ phổ biến hiện nay đang ứng dụng phương pháp này. Mong rằng bạn – những người mới làm quen hay đang tìm hiểu sẽ nắm vững được những khái niệm này. Tìm hiểu thêm các thông tin, kiến thức lập trình chất lượng tại Trang thông tin công nghệ Coding Guru – một trong những trang web cho dân lập trình uy tín mà chúng tôi đề xuất đến bạn.